Afgewezen bij de politieselectie? Janiek weet hoe het voelt. Maar als je wéét dat je het in huis hebt, dan zet je door. En zo kwam Janiek na vier jaar toch op de Politieacademie. Lees hier haar verhaal, en de negen vragen waar Janiek tegenaan liep bij de politieselectie.
Janiek: ‘Ik had net mijn opleiding Sociaal maatschappelijk Dienstverlener afgerond en zat met een vriendin in Bulgarije, toen er plotseling vacatures voor de opleiding tot politiekundige * vrijkwamen. Mijn vacature! Maar ik dacht: ja Janiek, als je nu door mag in de politieselectie en je moet die sporttest doen, dan komt dat niet goed! Dan ga je gewoon neer! Dus na die vakantie ben ik meteen drie keer in de week gaan trainen, en ernaast gaan hardlopen. Want ik wist altijd al: ik wil bij de politie. Dus toen ik eenmaal wat conditie had opgebouwd, ben ik meteen gegaan voor die inschrijving voor de politieopleiding.’
* De opleiding tot politiekundige is vernieuwd en vervangen door de bachelor politieagent verkort.
Janiek: ‘Ik wilde zo graag bij de politie, maar hoe maak je dat bij je inschrijving duidelijk in 500 tekens? De eerste keer schreef ik een te algemene mail, denk ik achteraf. Ik snap nu wel dat ik er toen niet door kwam: mijn verhaal was misschien toch iets te standaard.’
Expert Chantal, betrokken bij het selectieproces: ‘Bij je inschrijving voor de politieselectie is het inderdaad echt belangrijk dat je meteen specifiek bent. We lezen heel vaak zinnen als:
- ‘Het is mijn droom om bij de politie te komen’
- ‘Ik ben een geschikte kandidaat’
- ‘Ik heb heel veel ervaring’
Dat zijn op zich zinnen die je kunt gebruiken, maar veel belangrijker is: wáár blijkt dat uit? Wat precies maakt dat jij geschikt bent? Welke ervaring precies gaat jou helpen in dit werk?
Hetzelfde geldt voor een zin als:
‘Ik wil graag mensen helpen’.
Kijk, mensen helpen kan ook bij de bakker. Of in het ziekenhuis. In het werk als agent ga je ook vervelende situaties tegenkomen – waarom kun jij daar goed mee omgaan? We willen daar in die aanmelding dus al best een specifieke indruk van krijgen.
Dat is natuurlijk een hele uitdaging in 500 tekens, dat snappen wij ook. We vragen daarmee wat van je creativiteit, en dat is niet alleen omdat wij veel aanmeldingen in onze inbox krijgen. Het is ook omdat je straks op straat of in een proces-verbaal ook kort en bondig moet kunnen zijn.’
Janiek: ‘Toen ik voor de tweede keer ging voor een inschrijving voor de politieselectie - ik was inmiddels begonnen aan een hbo-opleiding Social work - had ik mijn aanmelding echt een stuk concreter gemaakt. Toch kwam ik weer niet door die eerste ronde. Een andere vriendin deed inmiddels de hbo-opleiding tot politiekundige * en meerdere mensen om me heen waren wél een stap verder in de selectie. Dat was superfrustrerend. Ik wist dat ik geschikt was, dat het werk bij me zou passen, en ik vond het jammer dat ik dat niet kon laten zien.
Op mijn achttiende werkte ik al in de forensische psychiatrie. Ik heb in dat werk al zoveel meegemaakt. Mensen die agressief worden, de keuken eruit staan te trekken – ik ben de eerste die ertussen springt op zo’n moment. Ook leerde ik in de zorg goed communiceren. De cliënten die je hier tegenkomt, kom je ook tegen als je werkt als agent. Verwarde mensen, verslaafde mensen: ik heb al heel wat ervaring opgedaan in hoe daarmee om te gaan.’
* De opleiding tot politiekundige is vernieuwd en vervangen door de bachelor politieagent verkort.
Expert Chantal: ‘Soms is uit zo’n aanmelding inderdaad aan alle kanten duidelijk dat een intakegesprek interessant gaat worden. Dat je dan toch niet door die eerste selectiestap komt, kan dan puur liggen aan de combinatie van beschikbare plekken, en het aantal aanmeldingen. Bij sommige eenheden geven we aan naar mensen uit welke regio precies de voorkeur uitgaat. Dat is bewust: juist in die gebieden zijn we dan echt hard op zoek! Woon je ergens anders, dan mag je wel reageren, maar dan wordt de vraag al gauw of je niet te ver van het werk af woont – of bereid bent te verhuizen.’
Janiek: ‘Ik woon op een kruispunt van drie politieregio’s. Dus toen de inschrijving bij een volgende ronde niet openging voor Oost-Nederland, dacht ik: ik ga voor de politieregio Midden-Nederland. En ja hoor, na vier keer aanmelden werd mijn inschrijving er dan eindelijk tussenuit gepikt! Ik was superblij. Niet wetende wat me toen nog te wachten stond…
Bij de regio Midden-Nederland zeiden ze namelijk: je klinkt heel geschikt, maar je moet toch echt wachten tot er weer plekken zijn in Oost-Nederland. Ik vond dat wel verwarrend.’
Expert Chantal: ‘Bij het kiezen van je politieregio is het dus belangrijk dat je kijkt naar je woonplaats, en de afstand tot de regio’s waar mensen gezocht worden. Moet je vanuit jouw woonplaats naar plekken aan de westelijke kant van de regio Midden-Nederland, dan kun je zomaar voorbij de maximale reisafstand van een uur komen. Misschien denk je: ik vind het niet erg om langer te rijden. Maar vanwege de onregelmatigheid van het agentenwerk, is het niet veilig. Als je na een nachtdienst nog 1,5 uur moet terugrijden naar huis, dan gebeuren er ongelukken. Zorg dus dat je op maximaal een uur rijden woont.’
Janiek: ‘Ik was dus wel binnen, maar moest wachten op de volgende openstelling. Helaas begon toen de eerste corona-lockdown. De politieopleiding kreeg tegelijkertijd een nieuwe vorm, dus alles duurde langer. Maar mijn geduld werd beloond: na een tijd wachten mocht ik meedoen met de online tests van de selectieprocedure; de cognitieve test en taaltest.
Helaas, weer pech: ik kreeg te horen dat ik ze wél had gehaald, maar toch niet door kon in het proces. De moed zonk me in de schoenen.’
Expert Chantal: ‘Dat is soms inderdaad frustrerend. Het zit zo:
Stel dat er op een bepaald moment vacatures zijn voor alle regio’s, en er reageren een paar duizend mensen. Dan kijken we eerst wie er voldoet aan de diploma-eis en de minimale leeftijdseis. Alle mensen die daaraan voldoen, gaan eerst de online tests maken. Waarom allemáál, als er toch niet voor iedereen plek is?
Ten eerste omdat natuurlijk iedereen een kans moet krijgen. Bovendien valt er bij de online tests natuurlijk al een deel van de mensen af - pas daarna weten we hoeveel geschikte kandidaten we daadwerkelijk hebben.
Blijven er dan meer geschikte kandidaten over dan er plekken zijn, dan gaan we kandidaten vergelijken. We kijken naar kennis, ervaring, culturele achtergrond, kennis van culturen, leeftijd, woonplaats. Je kunt in deze selectiestap dus best pech hebben, en hartstikke goed zijn, maar toch niet verder komen omdat er te weinig plekken zijn.’
Janiek: ‘Je weet: de eerstvolgende sollicitatieronde mag ik gewoon weer meedoen. Maar je gaat natuurlijk niet stilzitten in de tussentijd. Ik doorliep de selectieprocedure bij de Dienst Justitiële Inrichtingen en haalde alles, van de sporttest tot het psychologisch onderzoek. Ondertussen draaide ik een keer een dienst mee in de noodhulp en deed ik nog meer ervaring op in mijn werk in de zorg, met mensen uit allerlei verschillende culturen. Ruzies waarbij iemand knock-out was geslagen, een verhanging, voorbereidingen voor een reanimatie. Daarnaast liep ik nog steeds hard - terwijl ik dat háát. Maar ik wilde gewoon tegen mezelf kunnen zeggen dat ik er alles aan had gedaan, ik wilde mijn motivatie laten zien, dáár zou het in elk geval niet aan liggen.’
Expert Chantal: ‘Dat is heel slim, om je wachttijd zo nuttig te besteden door bij zo’n organisatie ervaring op te doen. Ook je blik verruimen helpt, in contact komen met heel veel diverse mensen. Dat gaat niet alleen over je Armeense buurvrouw helpen met het lezen van de krant, of stage lopen in een asielzoekerscentrum. Het gaat óók over: de dorpscultuur op het platteland leren kennen, door bijvoorbeeld vrijwilliger te worden bij de buurtvereniging. We zoeken namelijk diversiteit op álle vlakken. Nog een voorbeeld daarvan: in Zeeland zoeken we ook wat oorspronkelijke Zeeuwen. In Noord-Holland mensen van Texel. Wees ook hier creatief: wat is in jóuw regio mogelijk, om ervaring op te doen?’
Janiek: ‘Dat was echt wel een vraag die me bezighield: hoe ga ik nou zorgen dat ik opval? Toen heb ik de stoute schoenen aangetrokken en een recruiter bij de politie gebeld. Ik heb het hele verhaal uitgelegd en gevraagd: wat kan mij helpen? In dat gesprek ging het eerst vooral over het feit dat ik gewoon pech had, gezien de beperkte vraag in het gebied waar ik woon. Maar al pratend en vertellend over mijn ervaring raakte de recruiter en ik allebei weer zo enthousiast. En pepte hij me op: ‘Probeer het gewoon echt nóg eens!’
Expert Chantal: ‘Een recruiter bellen om verder te praten kan inderdaad een goede actie zijn. Het telefoonnummer staat altijd in de vacaturetekst. Zo’n gesprek kan je helpen bij je motivatie, bij het opnieuw onder woorden brengen van je inschrijving, maar ook alvast ter voorbereiding op je intakegesprek.
Want ook daar is weer de belangrijkste tip: wees niet te algemeen. Als wij vragen “Hoe zie je het werk straks voor je?” en jij antwoordt “Nou, ik ga boeven vangen!” dan krijgen we niet de indruk dat je je in het werk hebt verdiept. Agentenwerk is niet alleen boeven vangen – bereid je dus vóór. Lees de persoonlijke verhalen van agenten, bekijk de video’s op de site. Of je bent voorbereid, dat haalt een recruiter er direct uit.’
Janiek: ‘Drie maanden later was het zover: Oost-Nederland ging weer open! En dit keer ging het lekker: al vrij snel mocht ik de online tests doen, en al vrij snel hoorde ik ook: je mag door naar het intakegesprek! Eindelijk!
Ik werd al een stuk hoopvoller: nu kan ik echt met mensen gaan praten, en kan ik mezelf echt laten zien. En ja hoor: ook na het intakegesprek mocht ik door. Ik was zo blij. Maar o, wat is het zenuwslopend dat je er in elke ronde nog uit kunt vliegen.
Daarna volgde het psychologisch onderzoek en ik wist: dat is de ronde waar de meeste mensen afvallen. De spanning liep dus behoorlijk op. Het psychologisch onderzoek moest ook online door de toen geldende coronamaatregelen, en zo’n casus doen is dan best lastig.
Het rollenspel ging voor mijn gevoel heel goed, maar ik kon echt geen hoogte krijgen van de psycholoog. Wat vond hij ervan? Wat zou hij denken? Ben ik wel geschikt? Het maakte me zenuwachtig.
Het gesprek was op maandag, en het zou een week duren voordat ik iets zou horen. Vrijdag om half 4 had ik nog geen bericht... om half 5 was er nog geen bericht... Ik dacht dat ik gek werd, en ben me maar bezig gaan houden met het klaarzetten van de barbecue buiten. En toen kwam eindelijk die mail: je bent door! Ik heb mijn zus schreeuwend en juichend opgebeld. Die barbecue kon aan!’
Expert Chantal: ‘De uitslag van het psychologisch onderzoek kan inderdaad soms een week op zich laten wachten. De psycholoog moet eerst een beeld krijgen, dat moet daarna uitgewerkt in een rapport. Daar moet wel echt uit blijken waaróm een kandidaat een bepaalde score krijgt voor een bepaalde competentie, dus dat heeft even aandacht nodig. Zo’n selectiepsycholoog voert vijf gesprekken op een dag, keer vijf dagen per week. Dus je snapt dat het even een klusje is. Voor de andere selectieonderdelen geldt:
- online tests: je hoort meteen of je voldoende gescoord hebt. Maar als je door bent, moet je wel wachten op óf de kandidatenvergelijking, of het inplannen van het intakegesprek. En daar gaan soms wel een paar weken overheen.
- bij het intakegesprek, de sporttest en het medisch onderzoek hoor je direct erna of je door bent. Ook hier moet je wel weer een aantal weken wachten op het inplannen van het volgende onderdeel.
- screening: je hoort meestal binnen één à twee weken de uitslag - maar uiterlijk binnen zes weken.’
Janiek: ‘De sporttest kwam in mijn geval na het psychologisch onderzoek – tegenwoordig is het meestal andersom. Daar had ik wel vertrouwen in. Ik had inmiddels vier jaar getraind, met gigantisch veel tegenzin. Bij de selectie voor de Dienst Justitiële Inrichtingen had ik ‘m dik gehaald, dus dan zou het hier toch ook prima moeten gaan.
Voor die sporttest mag je dan voor het eerst naar de Politieacademie. Overal politieauto’s, overal mensen in uniform, toen kriebelde het wel hoor! Je denkt toch: misschien loop ik hier ook over een paar maanden tussen.
Met een klein clubje gingen we de sportzaal in, nadat eerst nog kort de verificatie van de online tests was gedaan. Iedereen was superzenuwachtig. Je wilt elkaar aanmoedigen maar bent ook met jezelf bezig: ‘Wat als ik ‘m níet haal?!’ Gelukkig ging het goed. Zo fijn dat ook dat onderdeel toen binnen was.
De selectieonderdelen waarop ik zelf invloed kon uitoefenen, had ik nu gedaan. Nu volgde de medische keuring en was het in handen van mijn gezondheid. Daarmee zat het altijd wel goed, maar je gaat je toch weer druk maken: wat als mijn oren of ogen niet goed zijn? Je wil het al zo lang zo graag, je wilt het nu niet meer uit je handen laten glippen.
Het werd toch nog even spannend. Ze zei ‘Ik begin links’ en ik hoorde he-le-maal niks! Oh nee, dacht ik. Rechts ging wel goed. Wat bleek daarna: dat apparaat deed het gewoon even niet. Dat was wel een pak van mijn hart zeg.’
Expert Chantal: ‘Op de medische keuring kun je inderdaad weinig invloed uitoefenen, maar er is wel íets dat je vooraf al kunt doen: je kunt je ogen laten checken bij de opticien. Hier vind je de voorwaarden waar je ogen aan moeten voldoen. In een enkel geval kun je overwegen je ogen te laten laseren – begin daarmee dan wel ruim op tijd, al voor je aan het selectieproces begint. En met de Politie-Conditie-app kun je natuurlijk invloed uitoefenen op de sporttest: als je je aan dat trainingsprogramma houdt, komt het helemaal goed.’
Janiek: ‘Ik wist: nu alleen de screening nog. Dat is een ronde waar weinig mensen afvallen, en het moet wel heel raar lopen wil ik er hier uitvliegen. Ik heb niks te verbergen, geen gek leven geleid. Maar stiekem ben je natuurlijk toch weer onzeker. Je wil gewoon het bericht horen dat je bent aangenomen – in de tussentijd ga je gekke dingen in je hoofd halen.’
Expert Chantal: ‘Bij de screening vlieg je er inderdaad niet zomaar meer uit. Tenminste, als er geen zaken gevonden worden die je betrouwbaarheid en integriteit in twijfel trekken. Als je niet in aanraking bent geweest met de politie, dan heb je niets te vrezen. Heb je weleens een boete gehad, dan is het belangrijk om dat wel te melden.’
Janiek:
‘Twee weken na de screening kreeg ik een mail. Ik was op mijn werk en had al gezegd: als ik het officiële bericht krijg dat ik aangenomen ben, ga ik huilen. En daar was die mail dan, dacht ik. Maar in het bericht stond alleen dat ik de screening en dus alle selectieonderdelen gehaald had – verder niks. Niet letterlijk: je bent aangenomen. Dus ik durfde het nog niet te geloven.
Een paar dagen later kwam het verlossende bericht: ja, ik was aangenomen. Er stond in wanneer ik mijn uniform kon gaan ophalen, ik had een officieel studentennummer – eindelijk was het echt. Ik was zo trots op mezelf. Opgeven is nooit een optie geweest. Als je iets echt heel graag wilt, dan lukt dat – ook al is het moeilijk en zit het tegen. Ik heb er hard voor gewerkt. En nu ga ik beginnen aan mijn politiecarrière!’
Hier lees je wanneer je het na een afwijzing bij de politieselectie weer opnieuw mag proberen.