Een logo op een koffiekopje, vegetatie die zichtbaar is door een raam, meubilair dat herleid kan worden naar een specifieke regio. Het kan nét de informatie zijn waarmee een terrorismeverdachte wordt herkend, of een drugstransport onderschept. Waarmee een ontvoering wordt opgelost, of voetbalrellen voorkomen. OSINT-specialisten van de politie speuren het internet af naar openbare informatie die de bewijslast voor onderzoeken verzwaart.
“Een heel uitdagende zaak was voor mij een financieel onderzoek, waarbij een verdachte zichzelf failliet had laten verklaren, waardoor we geen ontneming konden doen. Door internetonderzoek kwamen we achter een enorme bedrijfsstructuur met vastgoed en horeca in het buitenland. En via foto’s op social media van familie en vrienden, konden we van al dat vastgoed de locaties achterhalen.” OSINT-specialisten Lisette Abercrombie en Maike Borst leggen uit hoe dat werkt, “open source intelligence”: Onderzoek doen in open bronnen, en dan met name het internet. Welke informatie kun je vinden - op sociale netwerken, in fora, op het darkweb - waarmee je een onderzoek verder helpt? “Daar komt heel wat spit- en graafwerk bij kijken,” zegt Lisette. “We hebben bijvoorbeeld een ontvoeringszaak gehad, waarbij we met een onderhandelaar een foto loskregen van de ontvoerde. Dan krijg je een foto en dan ga je naar alle details kijken om de persoon heen – logo’s, vegetatie, de stand van de zon - om erachter te komen waar die foto is genomen.”
Soms kan OSINT-onderzoek de doorbraak betekenen in een zaak. Maike vertelt over een foto uit de mobiele telefoon van een verdachte: “Daarop was iemand te zien met een zwaar vuurwapen in de hand, in een keuken. Zijn gezicht was niet zichtbaar op de foto en de verdachte ontkende het te zijn. Maar de persoon op de foto had ook een broek aan met scheuren. En exact die gescheurde broek konden we terugvinden op foto’s op zijn social media-profiel.” De verdachte was bovendien net verhuisd en details uit de foto vond Maike terug op foto’s die hij had geplaatst van zijn nieuwe woning. “Zo konden we aantonen dat hij het wel degelijk was.”
Lisette Abercrombie | OSINT-specialist
Je moet het maar kunnen: de speld in de hooiberg vinden. Of dat hem nou zit in een detail in een foto, in wat er gebeurt op de achtergrond van een video, of in de ruis van een geluidsbestand. En heb je er een neus voor, dan kun je enorm veel betekenen voor zowel intelligence als opsporing. Maike: “Er komt veel meer bij OSINT kijken dan een beetje rondklikken op social media. Je moet ook technisch zijn, snappen hoe een website of netwerk in elkaar zit en welke data je uit verschillende bronnen kunt halen. En je moet sociaal inzicht hebben. Snappen naar wie je onderzoek doet, bepaalt hoe en waar je zoekt naar informatie. Als je verdachte een fervent hardloper is, dan ga je naar andere bronnen kijken dan bij een vliegtuigspotter.” Lisette: “Natuurlijk moet je oog voor detail hebben, maar je moet ook analytisch vermogen hebben en verbanden kunnen leggen. Soms ook over onderzoeken heen. En je moet je tijd durven pakken als er druk op je staat vanuit een onderzoeksteam. Stevig in je schoenen staan dus.”
OSINT is geen trucje dat je zomaar even leert. Je moet je er helemaal in willen vastbijten en steeds op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen en technieken. Maike: “Maar er zijn wél heel veel mogelijkheden om je als OSINT’er bij de politie te ontwikkelen, om opleidingen te doen en om door te groeien op thema’s.” En heb je er aanleg voor en de drive om iets te betekenen voor de veiligheid van Nederland? Dan heb je ook echt een droombaan. Lisette: “Het is de leukste baan ooit. Iedereen gaat tot het gaatje om waarheidsvinding te kunnen doen, zaken op te lossen, om bijvoorbeeld familie antwoorden te geven op vragen waar ze lang naar hebben gezocht. Dat maakt het gewoon ontzettend leuk: dat je een maatschappelijke bijdrage kunt leveren en de wereld een beetje veiliger kan maken met informatie die je openbaar kunt vinden.”
Je kijkt net even anders naar de wereld en merkt zo dingen op die een ander over het hoofd ziet. Je houdt van een lastige puzzel, daar bijt je je helemaal in vast. Je kent het internet als je broekzak, maar je bent ook sociaal en analytisch. Kortom: je bent OSINT-specialist in al je vezels. En met jouw bijzondere kijk wil je Nederland veiliger maken. Kom je dat doen in een team dat om jouw expertise staat te springen, en ga je daarmee zaken oplossen? Maak er politiewerk van.
| Functie | Locatie(s) | Vakgebied(en) | Opleidingsniveau |
|---|---|---|---|
| OSINT-specialist cybercrime | Locatie(s):Voorburg | Vakgebied(en):ICT, Digitale Opsporing, Opsporing | Opleidingsniveau:HBO BACHELOR |